Cha LH với 5 anh MVN bên hông CV
Ngày 1/8/1968 chúng mình xách vali vào chủng viện Phước lâm. Lần đầu tiên xa nhà, mình nhớ nhà kinh khủng. Cứ đi ngủ là khóc, có đêm khóc ướt cả gối (mới 12 tuổi mà !). Có điều kỳ lạ là không bao giờ mình xin về, vì chủng viện có nhiều điều hấp dẫn mình lắm, nhất là vì một người. Mình sẽ bật mí cho bạn biết đó là ai.
Hai cha ảnh hưởng đến tụi mình nhiều nhất là cha Giám đốc Phạm Đình Nhu và cha Linh hướng Nguyễn Minh Nhật.
Cha Giám Đốc như một người cha trong gia đình, tận tuỵ lo lắng quán xuyến mọi việc, từ miếng ăn, giấc ngủ, cho đến việc học hành, giáo dục, nói chung là đối nội lẫn đối ngoại. Vì lo toan nhiều công việc, nên ngài có dáng vẻ nghiêm nghị của một người cha trong nhà. Còn cha Linh Hướng thì y hệt một người mẹ. Dáng người dong dỏng, cử chỉ hiền từ, ánh mắt dịu dàng. Đặc biệt nhất là cái miệng - không được đẹp lắm - nhưng lúc nào cũng đầy vẻ quyến rũ và luôn đem lại niềm vui cho mọi người bằng nụ cười không tắt và những câu chuyện lý thú bất tận. Chẳng trách sau này làm Giám mục, Ngài chọn khẩu hiệu “ Phục vụ Chúa trong hân hoan.” Thành ngữ “ Mau mồm mau miệng” thật đúng với Ngài. Học trò gặp thầy, chưa kịp chào, Ngài đã mau mắn hỏi thăm lia lịa : “Sao ông Loi, dạo này khoẻ không? Bài thi làm khá chứ? Tết này có về ăn tết với cha cố Hoà không?”
ĐC PM. & cậu ấm Quỳnh
Một buổi chiều, mình đang chạy chơi ngoài sân, Ngài ra chặn lại “ Ơ chú này, suốt ngày hôm nay cha tìm chú để mừng bổn mạng, bây giờ mới gặp”. Ngài siết chặt tay mình, chúc mừng nồng nhiệt.(Cả lớp có một mình mình mang tên thánh Phanxicô mà ngài cũng nhớ). Chủng viện có mấy trăm chủng sinh, Ngài nhớ từng đứa, từ tên thánh, tên họ, tên gọi, nhớ cả tên riêng, sở thích, sở đoản, cha bảo trợ, cha xứ …Mình rất thích thú nghe cha Linh Hướng gọi bọn mình bằng những biệt danh ngộ nghĩnh, dễ thương như Cà-ri-nị (cha Nguyễn Duy), Cụ Lý (cha Triết),Vinh Lùn (cha Vinh), Anh Vọi (cha Thảo) , Hòa Điếc, Sơn Chuông (cha Sơn), Bà già (cha Huấn), Hiệp láu (cha Hiệp), Hiệp Tàu, Thánh Loi, Quang Đen, Cư Tròn, Minh Ngố, Bình Se Điếu, Đức Phổng, Học Mập, Linh Mập, Thông Hợi, Thông Cà Tò, Tuyết Hầy, Bộ Hầy (cha Bộ), Chung Cốt,Trinh Tròn…Ấn tượng nhất là những buổi đi dạo sau giờ cơm tối. Mấy chục học trò bu lấy Ngài. Tốp đi sau, hai tốp kè hai bên, còn tốp phía trước đi giật lùi để được nghe và nói chuyện với Ngài hoặc đơn giản chỉ là nhìn thấy Ngài (vì những đứa ở xa đâu có nghe thấy gì). Đứa nắm tay, đứa bá vai, có đứa thò tay vào mò mẫm trong túi áo túi quần Ngài, thân tình như người bạn, như cha con, như ông cháu. Nếu phải dùng một từ để tả tài giáo dục của Ngài, chắc chắn mình chọn chữ “HẢO”. Bây giờ tụi mình là cha trong gia đình, có ai năng gặp gỡ, tâm sự thân mật với con cái như cha Linh Hướng không nhỉ?
GĐ ghé thăm Đức Cha
Về tài giảng thuyết của cha Linh Hướng, chỉ có thể đánh giá bằng một chữ “TUYỆT”. Giảng cho nhóm nhỏ như tụi mình, Ngài nói rất nhẹ nhàng như nói chuyện, như tâm tình. Ngài hay kể chuyện bên Tây, chuyện ngoài Bắc, chuyện đời xưa, chuyện đời nay , kể cả chuyện tiếu lâm, tất cả đều xoáy sâu vào chủ đề, rõ ràng và đầy thuyết phục. Mỗi năm, cha Giám Đốc mời một cha đến giảng cấm phòng cho bọn mình, nhưng không có vị nào giảng hay như cha Linh Hướng. “Cây nhà lá vườn” thế mà ngon. Sau này làm Giám mục, Ngài phát huy năng khiếu. Phải dùng từ “hùng biện” mới diễn tả hết. Giọng sang sảng, không cần giấy tờ gì cả, cứ thao thao bất tuyệt hàng giờ, nghe không chán tai. Tài năng là do Chúa ban, một phần do luyện tập, nhưng sâu xa hơn cả là do lòng đạo đức. Có đầy trong lòng mới tràn ra ngoài.
3 ông tai to MVN thăm Đức Cha LH
Sau lễ an táng, mình có hỏi cảm tưởng một số cha, tất cả đều đồng ý: Ngài rất thánh thiện. Những ai đã từng tiếp xúc, dâng lễ với Ngài, hoặc thấy Ngài quỳ chầu Thánh Thể sẽ cảm nhận phần nào tâm hồn đạo đức đó. Chính Đức Cha Đaminh Nguyễn văn Lãng đã từng ví: “ĐỨC CHA PHAOLÔ MARIA là cột thu lôi của giáo phận Xuân Lộc.” Lòng đạo đức của Ngài không phải là chiếc bình quý trưng trong tủ kính, hay như lòng đạo đức của các thầy khổ tu trong dòng kín, nhưng là lòng nhiệt thành sả thân hết mình cho Giáo Hội. Nếu không có lòng đạo đức nhiệt thành đó , Ngài sẽ đi nghỉ hè tại Đà lạt, Nha trang, hay Canada, sau một năm vất vả trong Chủng viện, dại gì lại khăn gói về tu hội Tông Đồ Nhỏ, lo tổ chức hết cuộc hội thảo này đến tuần tĩnh tâm kia, lo cái ăn chỗ ở cho hàng trăm linh mục và chủng sinh. Nếu không có lòng đạo đức nhiệt thành, sau ngày 30/4/1975, Ngài sẽ xin nghỉ hưu hoặc coi một xứ đạo nho nhỏ cho đỡ cực thân, nhưng lại về tu hội Tông Đồ Nhỏ, tiếp tục đào tạo lớp linh mục tương lai trong tình hình khó khăn tư bề. Nếu không có lòng đạo đức nhiệt thành, Ngài sẽ chẳng nhận chức Giám mục giữa giai đoạn khó khăn nhất của Giáo Hội VN.
“Ông Cu lăng xăng vất vả quá”
“ĐỨC GM PHAOLÔ MARIA NGUYỄN MINH NHẬT vừa từ trần. Một nhân vật lớn của GH Công Giáo VN không còn nữa.” Báo Công Giáo và Dân Tộc đưa tin như vậy. Còn Đức Hồng y bộ trưởng thánh bộ Truyền Giáo gửi điện phân ưu: “Ngài đã xuất sắc thi hành chức Chủ tịch Hội đồng Giám mục VN…” Vì vậy, ta có thể bạo dạn đánh giá tài lãnh đạo của Ngài bằng một chữ “SIÊU”.
Trông coi một giáo phận đông dân nhất nước, cộng thêm trọng trách Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục VN suốt hai nhiệm kỳ và cố vấn thánh bộ Truyền giáo, đặc biệt là muôn vàn khó khăn (lại khó khăn) của thời thế, tất cả những gánh nặng đó cùng đè lên đôi vai già yếu. Năm 1995 Ngài bị gục ngã (tai biến) lần thứ nhất. Sau nhiều ngày chiến đấu với bệnh tật, Ngài gượng dậy tiếp tục vác Thánh Giá Chúa trao. Cùng thời gian đó, cặp chân chạy rảo khắp giáo phận bị chứng giãn tĩnh mạch, đi lại rất đau đớn…Ngày 11-11-2004 Ngài mới được Toà thánh cho phép nghỉ hưu. Tưởng rằng sẽ được nghỉ ngơi, nào ngờ, đêm 24/11/2004, Ngài bị tai biến lần thứ hai và nằm liệt suốt hai năm, hai tháng, 24 ngày.12g30 ngày 17/1/2007, Chúa gọi Ngài về, để lại tiếc thương cho hàng triệu người thuộc hai giáo phận Xuân Lộc và Bà-rịa sau 81 năm cuộc đời, 55 năm linh mục và 32 năm giám mục. Ngài như con tằm suốt một đời nhả tơ, chắt lọc những sợi tơ óng mượt nhất để dệt nên tấm áo lụa xinh đẹp cho Giáo phận. Còn Ngài, sau khi nhả hết tơ, âm thầm vùi thân trong lòng đất lạnh…Tất cả ý nguyện của Ngài dành cho Giáo phận đều thành hiện thực: phân chia giáo phận, được phép lập đại chủng viện, xin được Giám mục kế vị. Chỉ một ý nguyện cho riêng Ngài là không: về Đồ Nhỏ.
Những đứa con đầu đàn bên di ảnh Người